روشهای تصفیه بیولوژیکی فاضلاب

به طور طبیعی در اثر فعالیت میکروارگانیسمها، مواد آلی به دی اکسیدکربن، کربن آب و بخش کمی از آنها نیز به ترکیبات معدنی پایدار تجزیه می شوند. این روش به دو صورت هوازی و بی هوازی انجام می شود….

روشهای تصفیه بیولوژیکی فاضلاب
به طور طبیعی در اثر فعالیت میکروارگانیسمها، مواد آلی به دی اکسیدکربن، کربن، آب و بخش کمی از آنها نیز به ترکیبات معدنی پایدار تجزیه می شوند. این روش به دو صورت هوازی و بی هوازی انجام می شود.
– تصفیه هوازی
این تصفیه در حضور اکسیژن انجام می شود :
1) سیستم پخش ارگانیسمها در پساب و سپس تصفیه آنها نمونه ای از روش لجن فعال شده است. سایر روشها عبارتند از: روش حوضچة اکسایش از نوع هوادهی و روش حوضچة اکسایش بیولوژیکی.
2) سیستم تثبیت ارگانیسمها در ماده : این سیستم حاوی پوسته نازکی از میکروارگانیسمهاست که به ماده جامد چسبیده اند و با برخورد آنها به پساب، عمل تصفیه آب صورت می گیرد. این روش پوسته نازک حیاتی نامیده می شود. دراین سیستم روشهایی نظیر صافی قطره ای، دیسک چرخان، هوادهی تماسی، آبیاری زمین و صافی شنی متناوب بکار برده می شود.
مواد آلی پساب توسط میکروارگانیسمهای هوازی می توانند به روش زیر تجزیه شوند :
میکروارگانیسمهای تصفیه کننده پساب در حالت کلی به دو شکل می توانند وجود داشته باشند:
1) به فرم مواد معلق پاشیده شده به شکل لخته در آب
2)به صورت مواد ته نشین شده بر روی مواد جامد شناور موجود درآب .
معمولاً در روش تصفیه، مورد اول روش لجن فعال شده و مورد دوم روش پوسته حیاتی نامیده می شود.
– تصفیه بی هوازی
درتصفیه بی هوازی، فرآیند تصفیه در مکانهای عاری از اکسیژن صورت می گیرد و تفاوت چندانی با نوع هوازی ندارد. نمونه بارز تصفیه بی هوازی شامل دوروش گرم وسرد است. علاوه براین سیستم مذکور برای تصفیه شیرابه مواد زائد حجیم مؤثر است.

روش کار بدین ترتیب است که در مرحلة اول ، مقدار ماده آلی در این سیستم کاهش یابد و سپس عمل تصفیه با دستگاه تصفیه بی هوازی انجام شود. علاوه بر این، از سیستم مذکور به طور گسترد های بعنوان روش تصفیة لجن اضافی تولید شده در فرآیند لجن فعال، استفاده می گردد. روش تصفیه بیولوژیکی منحصراً در تصفیه فاضلاب شهری به کار می رود.
روش تصفیه بی هوازی بدون ذخیره هوا انجام می شود. دراین روش تجزیه مواد آلی به شکل زیر انجام می گیرد :
‏ CH‏ و 4 ‏CO‏ و 2 ‏NH‏ و 3 ‏H2O‏ و ‏H2S ‏→ ‏ (اسیدچرب)اسید آلی → ماده آلی
درتصفیه بیولوژیکی ، ثابت نگهداشتن شرایط زیست محیطی که سبب توسعه حداکثر توانایی میکروارگانیسمها میشود ضروری است. اساسی ترین شرایط زیست محیطی در این روش عبارتند از: دما و فضای نامناسب و PH.
انواع مختلفی از میکروارگانیسمها در تصفیه پساب شرکت می کنند. آن گروه از میکروارگانیسمها که نقش اصلی در تصفیه پساب دارند عبارتند از : باکتری، پروتوزوآ، جلبک و غیره .
– بارگیری آلودگی و سرعت دفع آن توسط ارگانیسمها
اگرچه تصفیه بیولوژیکی روشهای مختلفی دارد اما یک اصل عمومی(که رابطه بین مقدار ارگانیسم و مقدار ماده آلایندة جدا شده است) در تمام آنها برقرار است.
به عبارتی برای به دست آوردن نرخ ثابت جداسازی، مقدار ارگانیسمها و مقدار بار آلودگی همیشه باید در حد تعادل خاصی حفظ شود. این تصفیه در حضور اکسیژن انجام می شود.
– اصلاح لجن
پس از تصفیه پساب جهت کنترل آلودگی در اثر استفاده از روشهای اصلاح بیولوژیکی، فیزیکی و شیمیایی، لجنهای آلی و غیرآلی برجای خواهند ماند. معمولاً برای دفع لجن، آن را از طریق آبگیری خشک می کنند. لذا ابتدا روشهای آبگیری لجن و سپس روشهای دفع آن مورد بررسی قرار خواهد گرفت. ذکر این نکته حائز اهمیت است که لجن باقیمانده در تصفیه خانه ها حاوی مقادیر متنابهی از ترکیبهای سمِی و خطرناک می باشد.
1- روش آبگیری از لجن
انتخاب روش آبگیری از لجن به خصوصیاتی نظیر حضور مواد آلی، مواد معدنی، دانه بندی و غیره بستگی دارد . به طور خلاصه روشهای آبگیری از لجن شامل موارد ذیل می گردد :
-1-1- روش آبگیری طبیعی
دراین روش، لجن به وسیلة تابش نور خورشید و یا هوا خشک می شود. بدین منظور لجن خیس بر روی بستری از ماسه ریز به قطر 20 الهی 30 سانتیمتر قرار داده میشود. این روش نه تنها به زمین زیاد نیاز دارد بلکه به شدت، تابع تغییرات آب و هوایی می باشد.
-1-2- روش الک
دراین روش از مادة منعقدکننده برای افزایش اندازه ذرات لجن استفاده می شود که با این طریق جداسازی ذرات جامد از مایع به وسیلة الک، میسر می شود.
-1-3- روش آبگیری مویین
دراین روش از اسفنج و دیگر جاذبهای آب برای کاهش حجم آب لجن استفاده می شود.
-1-4- روش سانتریفوژ
در این روش با استفاده از نیروی سانتریفوژ، آب از لجن جدا می گردد.
-1-5- صاف کردن درخلاء
صاف کردن تحت فشار کم با استفاده از پمپ خلاء صورت می پذیرد.
1-6- صاف کردن فشاری
لجن به وسیله کمپرسور، تحت فشار قرار می گیرد تا آب آن خارج گردد. از میان موارد یاد شده روش سانتریفوژ، صاف کردن خلاء و صاف کردن فشاری بیشتر مورداستفاده قرار می گیرند چرا که از کارآیی خوبی برای آبگیری حجم زیادی از لجن برخوردار هستند.
-2- دفع لجنهای آلی
معمولاً سه روش زیر برای دفع لجنهای آلی مورد استفاده قرار می گیرد :
1 –روش سوزاندن
2 –روش تخمیر متان
3 –کمپوست کردن
– دفع لجنهای غیرآلی
لجنهای غیرآلی بسیار خطرناک هستند، اما روش دفع نهایی برای آنها ارائه نشده است. این نوع لجنها، پس از تثبیت مواد آلاینده دفع می شوند. شاید بهترین روش دفع لجنهای غیرآلی، استفاده مجدد از آنها در صنایع باشد.
جدول مقایسه عملکرد انواع روشهای آبگیری از لجن

‏- جمع آوری و دفع لجن فاضلاب
در جهان امروز مسئله آلودگی محیط ، به ویژه منابع آب ، مشکلات بسیاری را در محیط زیست ایجاد کرده است .
جمعیت مناطق شهری به سرعت رو به افزایش است و به همین ترتیب صنایع نیز گسترش زیادی پیدا کرده اند . این
دو، یعنی افزایش جمعیت و توسعه صنایع از نظر تنوع و تعداد از یکدیگر جداناشدنی هستند و هر دو سبب تولید
مقادیر بسیار زیاد مواد پس مانده و مازاد به صورت مایع و یا جامد می شوند . در نتیجه ورود این مواد به منابع آب
مانند رودخانه ها ، دریاچه ها ، آبهای زیر زمینی ، آلودگی شدید آنها را موجب می گردند . اثرات ورود فاضلابهای
صنعتی به منابع آب عبارت اند از :
– کاهش اکسیژن محلول در آب DO
ورود مقادیر زیاد از مواد آلی قابل فساد به منابع آب به وسیله فاضلابهای صنعتی ، سبب مصرف سریع اکسیژن محلول در آب می گردد . در حقیقت ، عمل تجزیه مواد آلی در آب ، که در نتیجۀ تغذیه باکتریهای هوازی برروی این مواد انجام می شود ، نیاز به مقداری اکسیژن دارد که در نتیجه اکسیژن موجود در آب ، که به صورت محلول می باشد به مصرف این کار می رسد و مقدار اکسیژن آزاد آب رو به کاهش می گذارد.
بروز چنین حالتی در منابع آب ، اثرات سوء بسیاری را با خود به همراه می آورد که از آن جمله می توان به نابود شدن موجودات آبزی و ایجاد بوی نامطبوع اشاره کرد . برخی از صنایع که فاضلاب آنها محتوی مقدار زیادی مواد آلی بوده و سبب اکسیژن زدایی سریع آب می شوند عبارت اند از : صنایع تولید مواد غذایی (مانند کمپوت سازی، کنسروسازی، شیر و فراورده های آن ) کاغذ و مقوا سازی، نساجی، دباغی، تصفیه شکر و نشاسته سازی . در بعضی فاضلابهای صنعتی افزون بر مواد آلی فساد پذیر ، که به طور زیست شناختی تجزیه شده و سبب مصرف اکسیژن آزاد آب می گردند ، برخی مواد نیز وجود دارند که به محض وارد شدن فاضلاب به منابع آب ، مستقیماً بااکسیژن محلول ترکیب شده و کم شدن غلظت اکسیژن آزاد را سبب می گردند . فاضلابهای صنایع کاغذ و مقواسازی ، دباغی و چرمسازی ، فولاد سازی و پتروشیمی از آن جمله اند.
– ته نشینی مواد جامد
در فاضلاب برخی از صنایع ، مواد جامد معلق پس از ورود فاضلاب به منابع آب به سرعت در بستر این منابع ته نشین شده و پس از مدتی سبب پرشدن آن می شود . صنایعی که فاضلاب آنها چنین ویژگی را دارد عبارت اند از : معادن، ذوب فلزات، فولاد سازی، کاغذ و مقواسازی، شست و شوی ماسه و برخی صنایع تولید مواد شیمیایی که در آنها مواد شیمیایی از مقدار زیادی خاک و سنگ استخراج می شوند.
– سمّیت
به کار بردن مواد گوناگون شیمیایی در صنایع موجب شده است که آبها در محیط زیست از طریق فاضلابهای صنعتی به این مواد شیمیایی آلوده گردند . این نوع آلودگیها در حقیقت چه از نظر تعیین و تشخیص نوع و غلظت آلوده کننده ها در آب و چه از نظر برطرف کردن و کنترل آلودگی در آب پیچیده ترین و مشکل ترین نوع آلودگی آب هستند . ورود فاضلاب صنایع فلزی به آب سبب بالا رفتن غلظت انواع فلزات ( که بسیاری از آنها سمی هستند ) در آب می شود . فاضلاب برخی صنایع تهیه مواد شیمیایی معدنی ممکن است دربردارندۀ موارد سمی مانند ترکیبات سیانور ، آرسنیک و … باشد که در صورت ورود این فاضلابها به آب ، غلظت هر یک از مواد سمی افزایش یافته و حتی می تواند آب را مسموم سازد . فاضلاب صنایع مواد شیمیایی آلی ، که شامل صنایع پتروشیمی می باشد ، حاوی مقادیر زیادی مواد آلی، است که اغلب آنها زیان آور می باشند . از جمله این مواد آلی ، که سبب آلودگی منابع آب می شوند ، می توان هیدورکربنهای کلره و تعداد زیادی مواد شیمیایی که تحت عنوان آفت کشها در کشاورزی برای مبارزه با آفات و نباتات و علفهای هرز بکار می روند را مثال زد.
– مزه و بو
مواد زایدی که پس از ورود به آب ایجاد مزه و بوی نامطبوع می کنند از نظر آشامیدن ، پرورش ماهی و سایر موجودات دریایی غذایی و حتی استفاده از آب به منظور های تفریحی و ورزشی بسیار دارای اهمیت هستند، زیرا مزه و بوی نامطبوع این مواد در آب ، آن را برای آشامیدن نامناسب ساخته و سبب ایجاد مزه و بوی نامطلوب در گوشت آبزیان خوراکی می شود و کیفیت آب را برای مقاصد تفریحی پایین می آورد. فاضلابهایی که سبب مزه و بوی نامطبوع در آب می شوند عبارت اند از : فاضلاب صنایع کاغذ و مقواسازی، نساجی، استخراج و تصفیه نفت ، پتروشیمی ، دباغی و به طور کلی صنایع شیمیایی.
– روغن و گریس
ریخت و پاش و نفوذ گریس و انواع روغنها هنگام کاربرد آنها در مصارف گوناگون شخصی ، صنعتی و تجاری و ورود آنها به منابع آب یکی از مزاحم ترین نوع آلودگی آبها می باشد . تا به حال پیش بینی ها و اقدامهای موثری به منظور جلوگیری از ریخت و پاش و ورود مواد نفتی به آبها در اغلب نقاط دنیا ، انجام شده است . اما متأسفانه ریخت و پاشهای اتفاقی این مواد در آبها اجتناب ناپذیرند . به ویژه نشت مواد نفتی از نفتکش ها به علل گوناگون مانند شکاف برداشتن بدنه یا غرق شدن نفتکش یکی از مشکلاتی است که پی در پی پیش می آید . این قبیل رویدادها اغلب به دلیل عدم دقت کافی در ترابری این مواد آلوده کننده محیط در دریاها می باشد . نشت مواد نفتی به آب سبب وارد شدن خساراتی بسیار از جمله از بین رفتن آبزیان و پرندگان می گردد.با توجه به آنچه گذشت ، فاضلابهای صنعتی به نوبه خود نقشی بزرگ در آلودگی آبها در طبیعت ایفا می کنند . در بسیاری نقاط ، فاضلابهای صنعتی را وارد شبکه فاضلاب شهری می کنند تا با فاضلابهای سطحی وخانگی مخلوط و یک جا تصفیه گردند . اما در اغلب موارد بایسته است که فاضلابهای صنعتی به طور جداگانه تصفیه شده ویا دست کم پیش از وارد شدن آن به شبکه فاضلاب شهری پاره ای اعمال پالایش مانند خنثی کردن، اکسیده کردن، احیا، انعقاد، رسوب دادن و تبادل یونی برروی آن انجام شود تا آنگاه بتوان آن را وارد شبکه فاضلاب شهری نمود . گاهی نیز فاضلابهای صنعتی را در چاه و یا آبهای سطحی تخلیه می کنند که در هر حال می بایست قبلاً پالایش شوند . در غیر اینصورت، باعث آلودگیهای شدید منطقه شده و پی آمدهای ناگوار زیست محیطی به بار می آورد. برای دفع مناسب فاضلاب صنعتی ، نخست باید مقدار فاضلاب روزانه که وارد آب پذیرنده می شود و نیز عناصر موجود در آن را تعیین کرد ، سپس بهترین شیوۀ آلودگی زدایی را برگزید . با تصفیه فاضلاب و جداکردن موادب صنعتی ، نه تنها مخاطرات بهداشتی فاضلاب کاهش می یابد ، بلکه گاهی عناصر بازیافت شده آلوده کننده ارزش اقتصادی دارند. از آب حاصله نیز می توان برای آبیاری زمینهای کشاورزی بهره جست.

تصفیه خانه های هوازی ( بتنی و یا فلزی )
در این روش تصفیه، اساس عمل، فعال نمودن باکتری های هوازی می باشد. در حضور اکسیژن کافی دیگر باکتری های بی هوازی رشد و تکثیر نیافته و به جای آنها باکتری های هوازی فعال می شوند و با تغذیه از مواد آلی موجود در فاضلاب و تجزیه آن، بار آلودگی را به مقدار قابل توجهی (بیش از 90 درصد) کاهش می دهند.

روش پیشنهادی جهت تصفیه فاضلاب های بهداشتی به روش هوازی، متد لجن فعال با هواده گستره Activated sludge-Extended Aeration)) می باشد. در این روش تزریق اکسیژن به مخلوط لجن فعال برگشتی و فاضلاب خام ورودی در بخش هوادهی جهت انجام واکنشهای بیو شیمیایی توسط هواده های عمقی (بلوئر-Blower) صورت می گیرد.

پس از جدا سازی لجن هایی تولیدی از مخلوط هوادهی شده در قسمت ته نشینی پساب خروجی توسط محلول کلر ضد عفونی می گردد، در نتیجه قابلیت مصرف در کشاورزی و یا دفع در آبهای سطحی و زیر زمینی را خواهد داشت. یک تصفیه خانه با روش فوق را می توان با حوضچه های بتنی و یا به صورت پکیج فلزی پیش ساخته طراحی و اجرا نمود. در پکیج های فلزی کلیه سطوح داخلی و خارجی توسط دو لایه رنگ اپوکسی پوشیده شده می گردند .

طراحی تصفیه خانه :
با توجه به مبانی مورد نیز طراحی مانند دبی فاضلاب روزانه ، جریان متوسط ساعتی ، ضریب پیک، جریان پیک ساعتی، غلظت BOD 5 فاضلاب تصفیه خانه مورد نظر طراحی می گردد .

بخشهاي مختلف سيستم تصفيه خانه عبارتند از :

آشغال گير / SCREEN
مخزن متعادلساز و ايستگاه پمپاژ / QUALIZATION TANK&PUMP STATION
مخزن هوادهي / AERATION TANK
واحد ته نشيني / SETTLING
پمپاژ لجن فعال / ACTIVATED SLUGEP.S
واحد ضد عفوني پساب / DISNFECTION UNIT
مخزن نگهداري و هاضم لجن / DIGESTER&HOLDING TANK
تابلوي توزيع قدرت / POWER&CONTROL PANNEL
اتاق کنترل /CONTROL ROOM

مقدمه :
سيستم لجن فعال به روش هوادهي گسترده ( activated sludge _ extended aeration ) با استفاده از بلوئر هاي هوادهي مي باشد . فاضلاب مورد نظر در صورت راهبري صحيح سيستم مورد تصفيه قرار گرفته و مقدار آلودگي آن به حد استاندارهاي محيط زيست مي رسد.

مشخصات عمومي سيستم تصفيه:
وضعيت اجرايي سيستم تصفيه نسبت به يكديگر: اجزاي سيستم به ترتيبي نسبت به يكديگر قرار گرفته اند كه ارتباط آنها بوسيله لوله و كانال برقرار مي گردد.
شرايط هيدروليكي: مخازن سيستم تصفيه به گونه اي قرار گرفته كه جريان فاضلاب بين آنها تحت تاثير نيروي ثقلي انجام مي گيرد بدين ترتيب كه بعد از مرحله پمپاژ تا آخرين مرحله سيال تحت قوانين ظروف مرتبطه و با انتهاي حدود 15_ 20 cm انجام مي گيرد .

روش تصفيه:
همان گونه كه در مقدمه نيز عنوان شد فرايند تصفيه انتخابي ، به كار گيري روش هوازي و لجن فعال مي باشد . فاضلاب هاي استحصالي در شبكه جمع آوري پس از عبور از آشغالگير ها وارد مخزن متعادلساز و ايستگاه پمپاژ اوليه مي گردد . فاضلاب متعادل شده توسط پمپ هاي پيش بيني شده در اين واحد به حوضچه هوادهي منتقل مي گردد . همانطور كه ميدانيم در روش هاي تصفيه بيولوژيكي حذف آلوده كننده ها بوسيله فعاليت هاي بيولوژيكي انجام مي گردد تصفيه بيولوژيكي مواد آلي قابل تجزيه به روش بيولوژيكي مانند مواد محلول كلوئيدي را حذف مي نمايد . به طور اساسي اين مواد يا به گاز تبديل مي شوند كه به محيط فرار مي كنند و يا به توده هاي سلولي بيولوژيكي تبديل مي گردند كه به وسيله ته نشين سازي حذف مي شوند . تصفيه بيولوژيكي همچنين جهت حذف نيتروژن در فاضلاب به كار مي رود .

هوادهي:
اساس كار تصفيه به روش بيولوژيكي ، لخته سازي و حذف جامدات كلوئيدي رسوب ناپذير و تثبيت اجرام آلي به وسيله ميكرو ارگانيسم هاي گوناگوني كه مواد آلي محلول و كلوئيدي گازهاي گوناگون و توده هايي كه عمدتاً باكتري ها هستند ، مي باشند . جرم ويژه ميكرو ارگانيسم ها جهت تبديل سلولي كمي بيشتر از جرم ويژه آب مي باشند . لذا اين اجرام مي توانند توسط نيروي ثقلي ته نشين گردند و از فاضلاب جدا شوند . توجه به اين نكته ضروريست تا زماني كه توده هاي توليه شده از اجرام آلي فاضلاب جدا نشوند ، عمل تصفيه تكميل نشده است چرا كه اين توده هاي سلولي از مواد آلي مي باشند و در خروجي بعنوان ( BOD5 ) اندازه گيري مي گردند .

اجرام آلي موجود در فاضلاب در مخزن هوادهي با باكتري هاي هوازي كه بطور معلق وجود دارند در تماس قرار مي گيرند. محيط هوازي مخزن هوادهي با استفاده از هواده هاي عمقي يا هواده هاي مكانيكي ـ سطحي ايجاد مي شوند كه علاوه بر اين عملكرد ، اختلاط فاضلاب را نيز ايجاد مي كند . بعد از گذشت زمان مشخصي مخلوط سلولهاي جديد و قديمي به داخل تانك ته نشيني جایي كه سلولها از پساب تصفيه شده جدا مي گردند هدايت مي شود . يك بخش از سلولهاي ته نشين شده جهت بدست آوردن غلظت مناسب و دلخواه ارگانيزمها در مخزن هوادهي به اين راكتور باز گردانده مي شوند و بخش ديگر آن از سيستم خارج مي شوند .

در طبيعت نقش اساسي باكتري ها ، تجزيه اجرام آلي توليد شده به وسيله موجودات زنده مي باشد در روش لجن فعال باكتري ها مهمترين ميكروارگانيزم هايي هستند كه نقش تجزيه اجرام آلي موجود در فاضلاب را ايفا مي كنند. درمخزن هوادهي ، يك بخش از مواد آلي بوسيله باكتري هاي هوازي يا باكتري هاي اختياري براي بدست آوردن انرژي جهت انتشار سنتز باقيمانده اجرام الي به سلولهاي جديد استفاده مي گردد فقط بخش كمي از اين مواد به تركيبات يا انرژي كم مانند سولفات ، نيترات و دي اكسيد كربن اكسيد مي شوند و مابقي به جرمهاي سلولي سنتز مي شوند .
اگر چه اين مطلب كه باكتري ها هر چه سريعتر مواد آلي را تجزيه مي كنند بسيار مهم مي باشد ، تشكيل لخته هاي مناسب كه نياز اوليه جداسازي موثر اجرام بيولوژيكي در واحد ته نشيني مي باشد نيز بسيار حائز اهميت است . اين مطب مشاهده شده است كه اگر زمان متوسط اقامت سلولي سلولها در سيستم افزايش داده شود ، خصوصيات ته نشيني لخته هاي بيولوژيكي افزايش مي يابد چرا كه با افزايش عمر توده سلولي ، بار سطحي آن كاهش مي يابد و ميكرو ارگانيزمها شروع به توليد پليمر هاي سلولي اضافي مي نمايند به طوري كه لايه هاي شبيه به قبلي را به روي آنها ايجاد مي كنند. حضور اين پليمر ها و لجن تشكيل لخته هايي كه مي توانند به آساني در اثر ته نشيني ثقلي ( Gravity settliy ) حذف گردند را افزايش مي دهد .

ته نشيني:
ته نشيني ، عبارت از جدا سازي ذرات معلق از آب مي باشد كه از آب سنگين تر مي باشد . از اين واحد بطور وسيعي در تصفيه فاضلاب استفاده مي شود. از ته نشيني جهت جذف دانه ، حذف اجرام ويژه در مخزن ته نشيني اوليه حذف لخته هاي بيولوژيكي در مخازن ته نشيني لجن فعال و خذف لخته هاي شيميايي زماني كه لخته سازي شيميايي صورت مي گیرد ، استفاده مي شود . از اين واحد همچنين براي تغليظ جامدات در تغليظ كننده هاي لجن استفاده مي شود .

در اكثر موارد ، هدف اوليه از اين واحد توليد خروجي صاف مي باشد . ولي توليد لجني كه به آساني منتقل شود و قابل تصفيه باشد مورد نياز است . عملكرد مخازن ته نشيني لجن فعال از پساب تصفيه شده مي باشد لخته هاي تشكيل شده در كف مخزن ايجاد توده هاي لجني را مي كنند كه از لحاظ ضخامت متفاوت مي باشد . در صورتي كه ظرفيت پمپهاي برگشت لجن يا سايز آنها مناسب نباشد ممكن است توده لجن در شرايط جريان پيك و كل عمق مخزن را اشغال نمايد و از سرريزها به بيرون منتقل مي شود .

ضد عفوني:
پس از ته نشين شدن فاضلاب در مخزن ته نشيني ثانويه و پيش از وارد نمودن آن به منابع طبيعي آب بايد ميكروارگانيزم ها ي بيماريزا از قبيل باكتري ها ، ويروس ها ، كيسه هاي آميبي موجود در آن از بين رود ضد عفوني فاضلاب با استفاده از مواد شيميايي، عوامل فيزيكي، وسايل مكانيكي و تابش اشعه انجام مي پذيرد . در حال حاظر ، متداول ترين روش ضد عفوني فاضلاب اضافه كردن كلر به فاضلاب مي باشد . در اين روش ابتدا محلول هيپوكلريت در يك پكيج تهيه و آماده مي گردد و سپس توسط يك دستگاه پمپ تزريق مربوطه به پساب تصفيه شده در داخل يك حوضچه تماس فاضلاب با كلر اضافه مي گردد .

نگهداري و هضم لجن اضافي :
لجن مازاد فرآيند بيولوژيكي لجن فعال توسط واحد پمپاژ لجن برگشتي به اين مخزن منتقل مي گردد تا با يك زمان توقف طولاني لجن مذكور هضم وتغليظ مي گردد اين لجن در دوره هاي هرچند ماه يك دفعه تخليه و به بيرون شهر منتقل مي شود .
خلاصه: فرآيند هوازي مذكور روش لجن فعال با هوادهي گسترده عمقي برمبناي هضم هوازي فاضلاب مي باشد . بدين منظور به مخلوط لجن فعال برگشتي و فاضلاب ورودي در بخش هوادهي بطور مداوم هواده مي شود و لجن فعال حاصل از واكنش هاي بيوشيميايي در بخش ته نشيني رسوب خواهد كرد . پساب خروجي از سرريز ته نشيني جهت عمليات ضد عفوني وارد قسمت كلرزني مي شود بدين ترتيب پساب خروجي از اين واحد قابل دفع در آبهاي زير زميني خواهد بود .

معرفی روشهای تصفیه بیولوژیکی فاضلاب

به طور کلی برای تصفیه بیولوژیکی فاضلاب از سه روش تصفیه هوازی، تصفیه بی هوازی و تصفیه انوکسیک استفاده می شود. هر کدام از این روش ها شامل موارد و روش های مختلف دیگری هستند و بسته به شرایط و موارد به خصوصی کاربرد دارند. در ادامه توضیح جامعی درباره سه روش تصفیه بیولوژیکی فاضلاب می دهیم.

تصفیه بیولوژیکی فاضلاب به روش هوازی

تصفیه فاضلاب به روش هوازی یکی از پرکاربردترین روشهای تصفیه بیولوژیکی فاضلاب در تصفیه خانه های صنعتی است. در این روش تجزیه کردن مواد آلی که در فاضلاب توسط باکتری های هوازی و لجن های فعال انجام می شود.

تصفیه بیولوژیکی فاضلاب به کمک باکتری های هوازی به این صورت است که لایه ای از لجن در قسمت انتهایی تصفیه خانه قرار می گیرد و با وارد کردن هوا به داخل محفظه تانک شرایط لازم برای تجزیه مواد آلی توسط باکتری های هوازی مهیا می شود. برای تزریق هوا به داخل محفظه فاضلاب از تجهیزاتی مانند هواده سطحی ثابت، هواده سطحی شناور و هواده عمقی استفاده می شود و به این صورت شرایط مناسب برای فعالیت باکتری های هوازی فراهم می گردد.

تصفیه بیولوژیکی فاضلاب به روش بی هوازی

تصفیه بی هوازی از دیگر روشهای تصفیه بیولوژیکی فاضلاب است که در این روش برخلاف روش هوازی از باکتری های بی هوازی استفاده می شود. باکتری های بی هوازی برای فعالیت نیازی به حضور اکسیژن ندارند. در این روش باکتری ها در شرایط بی هوازی مواد آلی را تجزیه می کنند و بعد از طی کردن مراحل مشخصی آنها تبدیل به گاز متان می کنند. این روش برای تصفیه و حذف آلاینده های موجود در فاضلاب های بهداشتی و صنعتی کاربرد دارد. در تصفیه بی هوازی و حذف آلاینده ها سه مرحله مهم و کلی شامل، هیدرولیز، اسیدوژنز و متانوژنز انجام می شود.

تصفیه بیولوژیکی فاضلاب به روش انوکسیک

تصفیه انوکسیک یکی از مهم ترین روشهای تصفیه بیولوژیکی فاضلاب برای حذف نیترات موجود در فاضلاب های صنعتی و بهداشتی می باشد. در این روش عناصری مانند نیتروژن و فسفر در طی فرایندی حذف شده و به این ترتیب کیفیت و سلامت آب افزایش می یابد.