دستگاه سختی گیر رزینی، دستگاه سختی گیر آب یا نرم کننده آب (Water Softener)، آب سخت حاوی املاح ناخالص همچون منیزیم و کلسیم را از بین دانه های رزین عبور داده و در نتیجه فرآیند تبادل یونی، آب سخت را به آب نرم تبدیل می کند.
وجود کلسیم و منیزیم در آب که سبب افزایش سختی آب می شود را، سختی آب می گویند. مقدار فراوان یون های مذکور برای مصارف آشامیدنی و صنعتی مناسب نیست. سختی آب آشامیدنی دلیل مهم و اساسی طعم بد آب و به وجود آورنده بیماری های متعدد برای انسان است. رزین، دانه ای است که از پتاسیم و سدیم پوشانده شده است که پس از عبور آب سخت از روی آن ها، یون منیزیم و کلسیم آب های سخت با پتاسیم و سدیم جایگزین می شود که پس از اشباع شدن رزین توسط آب نمک احیا می شود. رزین ها در سه نوع رزین آنیونی، رزین کایتونی و رزین میکس موجود می باشند. بهترین نوع رزین سختی گیر، پرولایت می باشد که در بازار موجود است.
موارد فنی
انواع سختی گیر آب:
1.سختی گیر رزینی با بدنه فلزی
2.سختی گیر رزینی با بدنه FRP
3.سختی گیر مغناطیسی
4.سختی گیر الکترومغناطیسی
- سختی گیرهای پلی فسفات.
سختی گیر رزینی شامل یک پکیج، متشکل از مخزن استوانه ای شکل از جنس فلز، فایبرگلاس یا استیل با شیر چند راهه و مخزن آب و نمک جهت احیای رزین می باشد. شیر در سختی گیر های رزینی می تواند از نوع دستی، اتوماتیک و نیمه اتوماتیک باشد. برای عملکرد بهتر و کارایی مجدد باید به طور متناوب رزین ها احیا شوند. این کار از طریق عبور دادن آب و نمک از روی رزین صورت می گیرد. دستگاه سختی گیر رزینی دارای دریچه ای است در قسمت بالا جهت وارد شد مواد و دریچه ای دیگر برای بازدید و سرویس. آب از بالا وارد دستگاه شده و از روی مواد رزینی عبور کرده و در پایان به وسیله آب جمع کن های نصب شده، به سمت شیر سلوولو انتقال داده می شود.
ویژگی های سختی گیر رزینی
ویژگی های سختی گیر رزینی عبارت اند از:
1.لوله ها از جنس گالوانیزه یا پی وی سی است.
- مخزن آب نمک از جنس پلی اتیلن می باشد.
3.جنس بدنه سختی گیر از فلز، فایبرگلاس یا استیل است. - مجهز به شیر سلوولوی انوماتیک یا نیمه اتوماتیک برای بک واش. 5. دریچه منهول برای بازدید و…
اجزای سختی گیر رزینی
اجزای سختی گیر رزینی عبارت اند از:
1.فشارسنج
2.شیر تخلیه آب
3.مخزن نمک
4.دریچه بازدید
5.پایه ها
6.رزین
7.آب پخش کن
- لوله شست و شوی معکوس
9.شیر چند راهه و…
مزایا
مزایای سختی گیر رزینی عبارت اند از:
1.کاهش هزینه های مصرف انرژی
2.افزاش طول عمر تأسیسات صنعتی، شیرآلات و سیستم های لوله کشی و جلوگیری از رسوب درون تجهیزات موتورخانه 3. کاهش مصرف مواد شوینده 4.جلوگیری از تشکیل لکه های سفید روح سطوح گوناگون 5.نرمی و لطافت لباس ها بعد از شستن 5.جلوگیری از افت فشار در لوله های فلزی و…
مشکلات ناشی از عدم استفاده از این دستگاه
1.ایجاد لکه پس از شست و شوی البسه و پارچه
2.ایجاد رسوب بر روی مبدل های سرمایشی و گرمایشی
- تشکیل رسوب بین منافذ دوش حمام و شیرآلات
- مصرف زیاد انرژی در سیستم گرمایشی به علت رسوب های موجود
- کدر شدن رنگ ها در صنایع نساجی و رنگرزی و…
نقاط ضعف سختی گیر
نقاط ضعف سختی گیر رزینی عبارت اند از: 1.هزینه تعمیر و نگهداری مداوم. باید نمک به صورت دوره ای به مخزن نمک اضافه گردد و دستگاه به طور فصلی نیاز به سرویس دهی دارد. 2.این کار آب شور را وارد فاضلاب کرده و مسائل زیست محیطی را به همراه دارد. 3.کلسیم و منیزیم آب را می گیرد که برای برخی افراد ممکن است به جایگزینی این عناصر و املاح در قالب مکمل های غذایی نیاز به وجود بیاید.
اطلاعات کاربردی جهت خرید سیستم سختی گیر رزینی
پکیج های سختی گیر رزینی:
سختی آب چیست؟به جمع یون های کلسیم و منیزیم آب با ضریب معادلاتی مشخص شده سختی آب (Total Hardness) یا اصطلاحا (TH) نیز گفته می شود.
واقعیت این است که یون های کلسیم و منیزیم بالاترین میزان سطح رسوب گذاری را نسبت به املاح دیگری که در آب موجود هستند را دارد و ترکیب این املاح با آهک در درجه حرارت بالا باعث رسوب گذاری شدید درتجهیزات و ماشین آلات صنعتی شامل چیلر، برج های خنک کننده،دیگ بخار (بویلر) لوله های کندانس جهت سیرکولاسیون برای خنک کاری تجهیزات می شود و پایین آمدن راندمان سیال و همچنین خرابی و از کار افتادگی سیستم جز عواقب رسوب گذاری می باشد .
یکی از راه حل های مناسب و ارزان برای کاهش میزان سختی آب نصب سیستم سختیگیر رزینی می باشد هر سیستمی مزایا و معایب خاص خود را دارد، سیستم سختیگیر هم از این قانون مستثنی نیست و نصب این سیستم تنها با رعایت اصول برای مصرف کننده بازدهی مطلوبی خواهد داشت:
مهمترین مطلبی که مصرف کننده یا مجری طرح قبل از خرید سیستم سختیگیر بایستی به آن توجه کند میزان کل جامدات معلق و محلول در آب (TDS) است که پیشنهاد می شود در آب هایی که مزه آنها به شوری نمیزند نهایتا 800 پی پی ام و آب هایی که مزه آن ها به تلخی و شوری گرایش دارد تا 600 پی پی ام نصب گردد چرا که سیستم سختی گیر تنها بر روی سختی کل آب یعنی جمع املاح کلسیم و منیزیم موجود در آب تاثیر گذار است و احتمال رسوب گذاری املاح دیگر بسیار زیاد است و از طرفی املاح ماضاف باعث می شوند رزین های موجود در سیستم سختی گیر که قلب این سیستم محسوب می شود تاثیر دلخواه را نگذاشته و زودتر از موعد اشباع شود و در نتیجه بعد از مدتی کوتاه میزان سختی آب خروجی سختیگیر هم اندازه کیفیت آب ورودی به سیستم شود که نهایتا مجموعه سیال مصرف کننده متضرر می شود، به همین خاطرنصب سیستم سختی گیر برای TDS های بالاتر از حد پیشنهاد شده توجیح فنی و اقتصادی ندارد.
2- دقت در نگهداری سیستم های سختی گیر رزینی بایستی بسیار بالا باشد چرا که احیا رزین موجود در سختیگیر توسط آب نمک صورت می گیرد چون در واقع رزین موجود در سیستم بستری می باشد برای مبادله یون های کلسیم، منیزیم و یون سدیم به این صورت که رزین های موجود یون های کلسیم و منیزیم را از آب گرفته و یون سدیم و پتاسیم پس می دهند به همین دلیل احیا رزین زمانی است که این تبادل صورت نگیرد که اصطلاحا گفته می شود رزین کانالیز یا اشباع شده است از این رو بایستی اطمینان حاصل کرد که نمک احیا کننده رزین بعد از عمل احیا سازی از سیستم کاملا شستشو و خارج شده است تا با خیالی آسوده آب خروجی وارد تجهیزات مصرف کننده سختی گیر شود.
3- رزینی که در سیستم های سختی گیر استفاده می شود به علت شیمیایی بودن به منظورر استفاده شرب و مصارف پرورش دام و طیور توصیه نمی شود پس در نتیجه پیشنهاد می کنیم نصب این سیستم را در قسمت خطوط صنعتی پیش بینی کنید، البته این مواد در نوع گرید خوراکی هم تولید می شود اما به خاطر اینکه تاثیر چندانی در مزه آب ندارد پیشنهاد نمی شود پس رزین گرید خوراکی (Food Grade) در مواقع استثنایی به کار برده می شود.
طبقه بندی آب ها از نظر سختی بشرح زیر میباشد :
آب های سبک………………………..0-60 میلی گرم بر لیتر
آب های با سختی متوسط…………..60-120 میلی گرم بر لیتر
آب های سخت……………………..120-180 میلی گرم بر لیتر
آب های خیلی سخت……………….بیش از180 میلی گرم بر لیتر