سیستم زلال ساز یکی از تجهیزات مهم بکار گرفته شده در تصفیه آب و فاضلاب می باشد. به منظور بهبود کیفیت آب، از تجهیزاتی مانند زلال سازهای تجاری استفاده می شود. البته، به جز سیستم زلال‌ساز تجاری، سیستم های زلال‌ساز صنعتی نیز وجود دارد . تفاوت نوع صنعتی با تجاری در این است که زلال‌سازهای تجاری بیشتر برای تصفیه آب شهری استفاده شده و زلال سازهای صنعتی برای تصفیه آب رودخانه ها و آب های سطحی زمین به کار گرفته می شوند.
اگر آب آشامیدنی شور و یا غیربهداشتی باشد، استفاده از سیستم زلال‌ساز می تواند مواد موجود در آب را از بین برده و کیفیت آب را بالا برد.
البته باید در نظر داشت که در منطقه ای که کیفیت آب مطلوب است، دیگر نیازی به استفاده از زلال ساز نیست؛ چرا که در صورت استفاده از سیستم زلال‌ساز، تمام املاح آب، حتی املاح مغذی نیز، از بین می روند. سیستم های زلال‌ساز تجاری، با کاهش کدورت آب، به آن ظاهری شفاف می بخشند.
بنابراین، از سیستم زلال ساز تجاری برای کاهش کدورت آب و همچنین حذف سختی آب استفاده می شود. آبی که سخت نباشد، عملکرد پمپ ها را کاهش نداده و باعث خرابی دیرهنگام پمپ ها می شود.
کاربرد دستگاه زلال ساز آب
این سیستم ها بیشتر در تصفیه ی آب خانه ها و فاضلاب ها، فاضلاب های صنعتی، صنعت فولاد، پتروشیمی و صنایع تولید نوشیدنی ها به کار گرفته می شوند.
مراحلی که در سیستم های زلال ساز طی می شود شامل:
1 اکسیداسیون مواد آلی،
2 عمل خنثی کردن یون ها،
3 انعقاد و لخته کردن مواد درون آب،
4 ته نشینی مواد،
5 فیلترینگ،
6 گندزدایی پس از تصفیه آب.
از آنجا که ذرات موجود در آب دارای ابعاد و اندازه های متفاوتی اند به روش های گوناگونی نیز می توان ابعاد مختلف ذرات را از آب جدا نمود مثلا ذرات درشت تر را به روش ساکن نمودن آب یا عبور دادن آن از شبکه توری مانند می توان جدا نمود. ذرات کوچکتر جداسازی دشوارتری را خواهند داشت.
برای عمل انعقاد ذرات آب از مواد شیمیایی استفاده می کنند تا این عمل راحت تر صورت گیرد. همین عمل انعقاد به خوبی به زلال و شفاف شدن آب کمک می کند. در واقع با حذف تیرگی ناشی از مواد آلی، معدنی و میکروارگانیزم های آب، موجب شفافیت آب می شود.
نحوه کارکرد دستگاه زلال ساز آب چگونه است؟
نخست باید مرتبا مناطق ورودی و خروجی آب کنترل شوند و اطمینان کافی داشته باشیم که عملکرد سیستم دچار مشکل نیست. آبی که وارد قسمت شفاف کننده دستگاه می شود باید همواره کنترل شود که سرعت کمی داشته باشد. کم بودن سرعت آب موجب افزایش رسوبگذاری رسوبات در آب می شود. همواره باید مواظب لجن هایی که در پایین هر شفاف کننده است بود تا مقدار آن زیاد نشود این عامل از شفافیت آب می کاهد.
کنترل سرعت ورود آب به داخل سیستم زلال‌ساز بسیار اهمیت دارد. اگر سرعت ورود آب بیش از اندازه بالا باشد، شفاف سازی آب به درستی انجام نشده و عملکرد سیستم زلال ساز با اختلال روبرو می شود.
به همین دلیل، کنترل مناطق ورودی و خروجی آب باید به دقت انجام شود. علاوه بر این، سطح بالای رسوب گذاری و تجمع بیش از حد لجن ها در قسمت پایینی سیستم زلال‌ساز، موجب اختلال در شفاف سازی آب می شود. به این ترتیب، آب همچنان کدر باقی می ماند. زمانی که مقدار رسوبات زیاد می شوند، باید تخلیه به موقع صورت پذیرد تا شفافیت کامل انجام شود.